#DataDinsdag: Postcodekaart

Al ruim 35 jaar geleden maakte Geodan zélf de eerste kaart voor alle postcodegebieden in Nederland, en daar zijn we trots op! Dagelijks wordt de postcodekaart ingezet bij een groot deel van onze klanten. Postcodes zijn inmiddels niet meer weg te denken, maar ze bestaan pas sinds 1977. Destijds doorgevoerd door PTT Post. Er zijn op dit moment ruim 4000 postcodegebieden in Nederland en het is daarmee een van de meest gedetailleerde gebiedsindeling van Nederland.

Het klinkt zo simpel, een postcode op een kaart. Het wordt natuurlijk gebruikt voor het efficiënt kunnen sorteren van post, maar wat doen we hier eigenlijk nog meer mee? Nou, veel! Door deze gebiedsindeling kunnen we diverse (tabel)gegevens die te relateren zijn aan een postcode of adres, heel makkelijk op de kaart zetten. Zoals de verspreiding van de bevolking, jouw klanten of zelfs het stemgedrag.

Postcodes worden veel gebruikt in combinatie met netwerken, om eenvoudig routes te kunnen maken met reistijden of afstanden van het ene postcodegebied naar het andere. Dit doet jouw werkgever waarschijnlijk ook voor het uitkeren van reiskostenvergoeding. We hebben daarom voor auto, OV en fiets miljoenen berekeningen aan reistijden op basis van postcodes klaarstaan.

En wat dacht je van verschillende interessante ruimtelijke analyses; Waar wil ik mijn filiaal vestigen? Uit wat voor personen bestaat mijn verzorgingsgebied? Waar kan ik het best een initiatief starten? Om tot antwoorden te komen linken we allerlei informatie aan postcodes. Denk aan: energieverbruik, inwoners, gemiddeld inkomen per inwoner, aantal motorvoertuigen, zonnepotentie, percentage huishoudens met hoog inkomen, WOZ-waarde, sterftecijfer en demografie. Maar we hebben natuurlijk nog veel meer onderwerpen gekoppeld aan postcodegebieden.

Dan hebben we de postcoderoos. Een postcoderoos is een gebied van één postcode met alle direct omliggende postcodegebieden. Dit gebied is een interessante afbakening omdat op deze indeling energie-initiatieven worden opgezet, waarin energie onderling kan worden ‘gedeeld’. De zonnepanelen hoeven hiermee bijvoorbeeld niet op eigen dak te liggen. 

Een andere speciale postcodekaart is de blokkenkaart. Deze zetten we speciaal in voor bezorgdiensten. De postcodes zijn in plaats van vlakken, in handige huizenblokken verdeeld, gescheiden door water, spoor of grote wegen. Op deze manier kunnen nóg efficiëntere gebiedsindelingen worden gemaakt voor het bezorgen van post, met name de huis-aan-huis bezorging.

• De lettercombinaties 'SS', 'SD' en 'SA' worden niet gebruikt vanwege hun associaties met Nazi-Duitsland.
• Postcode 1234AB wordt overladen door onzin post, ‘We krijgen post voor Arnold Schwarzenegger, Dagobert Duck en Piet Piemel’.
• De begincijfers van postcodes zijn gekoppeld aan twaalf steden gelegen langs het spoor, ‘het net van expeditieknooppunten’, waarlangs de post per trein door Nederland vervoerd werd.
• De laagste postcode 1000 AA bevindt zich in Amsterdam en is een postbus. De hoogste postcode is 9999 XL, de Akkemaweg in Stitswerd, Groningen.